Hıristiyan mezhepleri, üç ana kola ayrılmaktadır. Bunlar; Katoliklik, Ortodoksluk, Protestanlık olarak bilinirler.
Hıristiyanlıkta ilk ayrılmalar monofizit-diofizit tartışmasındandır. İsa tek mi çift mi doğalıydı? İsa tanrıdır diyenler, İsa hem tanrı hem insandır diyenler. İlk ayrılan Nesturiliktir.
Teslis, üçleme demektir. Bir üç, üç birdir, üçün her biri uknumdur. Yani, Baba-Oğul-Kutsal Ruh. Bir cevherde üç kişilik.
Bu mezheplerin coğrafi olarak genel ve yaklaşık dağılımı ise şöyledir;
Protestanlık (Kuzey Avrupa, ABD), Baptistler, Pentekostalizm, ...
Anglikanizm (Birleşik Krallık)
Katolik Kilisesi (Güney Avrupa, İrlanda, Polonya, Güney Amerika)
Doğu Katolik Kiliseleri (Güneydoğu Avrupa)
Ortodoksluk, Nasturiler (Doğu Avrupa, Yunanistan, Rusya)
Keldaniler (Süryaniler)
Budenli mezheplere bölünmüş bir dinin mensupları ayrışmadan çatışmadan nasıl yaşayabilir diye bir soru aklınıza gelebilir. Helede ortadoğu coğrafyasında yaşıyorsanız bu soru kaçınılmazdır.
Bu sorunun cevabını merak edenler biraz tarih okumalı ve avrupada otuz yıl savaşları olarak adlandırılan kanlı savaşları incelemeliler. Ben sizlere yinede kısaca bilgi aktarmaya çalışiyim.
Avrupada Reform hareketlerinin Etkisiyle uzun süre devam edecek olan Mezhep Savaşları Başlamıştır.
Avrupa Hıristiyanlığında ortaya çıkan reform hareketleri Avrupa'daki siyasi dengeleri bozmuş, Vatikan'ın gücünü zayıflatmıştır. Bunun sonucunda patlak veren Otuz Yıl Savaşları, 1618 ile 1648 yılları arasında yapılan ve Avrupa devletlerinin çoğunun katıldığı savaşlar dizisidir. Temelinde, bir Protestan-Katolik mezhep kavgası olsa da, savaşan devletlerin çoğu dinsel değil siyasî amaçlar için savaşmıştır. Kutsal Roma Germen İmparatorluğu'na bağlı prensliklerin farklı taraflarda savaşması sebebiyle bir iç savaş niteliği de taşır.
Savaş, 1648'de Protestanların zaferiyle bitmiş ve Westphalia Barışı ile savaş sonucunda Almanya'yı oluşturan Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu herbiri bağımsız olan birçok küçük devlete ayrılmıştır, İmparatorluk makamının yetkileri ise çok kısıtlanmıştır
16. yüzyılda kiliseye karşı mücadele normal hale geldi. Almanya'da Luther Papa'yı eleştirerek isyan etti. İncili tercüme etti ve rahiplerin gereksizliğini bildirdi. Bu tavırlar Luther'in afaroz edilmesine neden oldu. Luther ölüme mahkum edildi. Ancak Saksonya Elektörü Luther'i korudu. Şarlken'de Protestanlığın daha fazla yayılmaması için bazı tedbirler aldı halk Şarlken'in bu tavrını protesto etti. Böylece yeni mezhebin adı da bulunmuş oldu; Protestanlık.
Bu kanlı savaşların sonuçları şöyleydi;
1) Avrupa'da mezhep birliği parçalanmıştır. Katolik ve Ortodoks mezhepleri yanında Protestan, Kalvenizm ve Anglikanizm mezhepleri ortaya çıkmıştır.
2) Papa ve din adamları saygınlıklarını kaybetmişlerdir.
3) Katolik Kilisesi yeni düzenlemeler yapmak zorunda kalmıştır.
4) Katolik Kilisesi'nden ayrılan ülkelerde kilisenin topraklarına ve mallarına el konulmuştur.
5) Yeni mezhepler nedeniyle Avrupa'da siyasi birlik zayıfladı..Reform hareketleri Avrupa'yı siyasi yönden olumsuz etkiledi.Şarlken'in Osmanlı Devleti üzerine yapmayı planladığı Haçlı Seferi bölünmelerden dolayı gerçekleşmedi.
6) Avrupa'da mezhepler arasında savaşlar başladı.Mezhep Savaşları Osmanlı Devleti'nin Avrupa'da ilerlemesini kolaylaştırdı.
Yukarıda da okumuş olduğunuz gibi bu savaşların bir çok sonucu oldu ancak en önemli sonucu şuydu; kazanan savaşanlar değil hatta bu dine dahi mensup olmayan Osmanlı İmparatorluğuydu.
Bu savaşın o gün ki sonuçları içerisinde yer almayan başka bir sonucu daha vardı. Birileri tarafından çıkarılan dersler ve aynı bu savaşların uygulana bileceği koca bir islam coğrafyası.
Avrupa da bu mezhep savaşları sürerken devrin islam toplumları;ilim sanat,kültür,bilim v.b. bir çok dalda ilerlemeler kaydediyordu.
İslam coğrafyasında huzur ve kardeşlik iklimi hakimdi. Bırakın aynı dine mensup olmayı farklı dinlerden insanlar dahi islam coğrafyasında huzuru güveni ve insan olmanın onurunu yaşardı.
Evet işte o birilerinin görünmeyen sonuç olarak bahsettiğimiz gerçeği farketmesiyle ve uygulamaya başlamasıyla herşey değişti.
Plan adım adım ve daha acımasızca uygulamaya geçildi. İslam birliği önce küçük devletcikler kurularak birerbirer parçalandı. Her bir parça bütünün gücünü zayıflattı. Sonuçta bütün ve bütünlük diye bir kavram kalmamıştı.
Kısa bir süre içerisinde coğrafi parçalanma ardından kültürel parçalanma gerçekleştirildi. Bu yetermiydi hayır birde kavga lazımdı.
Mezhep savaşları ne güne duruyordu.
İslam coğrafyasını param parça yapmışlar ardındanda mezhep savaşlarını çıkarmayı başarmışlardı.
Bugüne geldiğimizde malesef kan akan coğrafyalara baktığınızda sadece müslüman kanının bir başka müslümanın diyen tarafından akıtıldığını görüyoruz.
Oysa müslümanın kanı müslümana haram kılınmıştı.
Birileri 'HADİ ŞU MÜSLÜMANLARI BÖLELİM' dedi ve böldü.
Bölenin işi ve amacı buydu bunu anlamak mümkünde, bir türlü bir araya gelemeyen tarih ve ümmet şuurundan uzak müslümanlara ne diyeceğiz onu bilmiyorum.
