Kimliğin Tanımı:
Anlamı çok tartışılan kimlik kavramını biz şu anlamda kullanacağız:
Kelime olarak kimlik, birinin belirli bir kimse olmasını sağlayan özelliklerin bütünü ve bir insanın kim olduğunu kanıtlayan belge, kimlik belgesi, hüviyeti anlamına gelmektedir.
Kavram olaraksa kimlik, Bir kişi, toplum veya milletin kendine özgü inanış, düşünüş ve yaşayış biçimi; dil, töre ve gelenekleri, toplumsal değer yargıları) ve kurallarından oluşan özellikler bütünüdür. Bu tanımdan, kimlik kavramının şu iki boyutunu çıkarabiliriz: Bunlar:
a- Bireysel (ferdi) olarak kişinin bir kimlik sahibi olup olmadığını, kimliği varsa onu ne kadar içselleştirdiğini, bu kimliğini başkaları ile olan ilişkilerine kadar yansıtabildiğini belirtir.
b- Kimliğin kolektif yönü, kişinin ait olduğu aile, toplum ve milletini, onların değerlerini ve dünya görüşlerini tanımlar.
Kimlik kavramı, ‘Ben kimim?’, ‘Ben hangi millettenim ve onun bağlı olduğu dünya görüşü nedir’ gibi sorulara aldığı cevaplarla ergen; insanı, hayatı, kendisini, milletini ve onun dünya görüşünü inceleyerek bunların anlamını öğrenir, sosyalleşir ve milletiyle güçlü bağlar oluşturmaya çalışır.
Ergenlik Dönemi ve Kimlik:
Ergenlik, yeni bir kimlik oluşturma dönemidir. İnsan çocukken de kimlik sahibi olur. Bu çok önemlidir ve ergen kalıcı kimliğini oluştururken bundan yararlanacaktır. Ancak çocuk, kimliğini kendisi oluşturmaz, anne-babasından alır. Çocuk kimliği geçicidir ve çocukluk elbiseleri gibi artık ergene küçük gelir. Kalıcı kimliği ergen, ergenlik döneminde oluşturacaktır.
Ergenlik döneminin, bizzat ergenin çözmesi gereken en önemli sorunlardan birisi, kalıcı bir kimlik oluşturmaktır. Bu, çok önemli bir husustur, ihmale gelmez. Muhakkak bu dönemde ergen kimlik oluşturmalıdır. Bununla beraber bu dönemde ergen ortaokul ve lise öğrencisidir. O hem yoğun bir eğitim öğretim faaliyeti içindedir, hem yeni beliren ergenlik duygularıyla baş edip uyum sağlamaya çalışır, hem de kalıcı kimliğini oluşturması gerekir. Ancak bu dönemde bizde aile, okul ve toplumun üzerinde durduğu husus, ergenin sadece eğitim öğretim hayatı özellikle de üniversite giriş sınavlarıdır. Ergenin hayatı için en az eğitim-öğretim ve üniversite öğrenimi kadar önemli olan kimlik sahibi olup olmamasıyla ilgilenilmemektedir. Bence aileler, okul ve toplum, en az eğitim öğretim hayatı kadar, ergenin kimlik oluşturması ve geliştirmesiyle de ilgilenmelidir. Çünkü ergen kimlik sahibi olacak ki, kendisini, ailesini, toplumunu, inancını, tarihini ve kültürünü tanısın ve onlarla bütünleşsin. Aksi halde onlara ilgisiz kalır, yabancılaşır hatta başka kimliklere yönelir. Ayrıca ergen kimlik sahibi olacak ki, kemale erme yoluna girebilsin. Zira insanın olgun ve kamil insan olabilmesi için, onun bir kimliğinin olması gerekir. Kimliksiz insanlar kemale eremezler. Onlar, önce kimlik sahibi sonra kamil insan olurlar.
Kimlik kazanımı, orta ergenlik (ortaokul/lise) dönemde başlar, ancak tamamlanması yirmili yaşların ortalarına kadar sarkabilir.
Ergene kimlik, ergenlik sürecinin sonunda kendiliğinden oluşmaz, anne-baba, okul veya toplum tarafından da verilmez. Kimlik sahibi olmayı aile, okul ve toplumun da desteği ile ergenin bizzat kendisinin istemesi ve ciddi bir çabayla kazanması gerekir.
Ergen, kimliğini oluşturabilmesi için önce bir kimlik oluşturma ihtiyaç, istek ve iradesini, hissetmesi, bilmesi ve bunu kendisinin ortaya koyması gerekir. Bu, çok önemlidir. Bu hususta aile, okul ve toplum da genci uzaktan yönlendirmelidir. Maalesef şu anda genç bu ihtiyacı yeterince hissetmiyor, bilmiyor; aile, okul ve toplum da bu hususta onu yönlendirmiyor.
Ergen kimliğini oluştururken bu iradenin desteğinde, şu üç temel birikimden yararlanır:
1- Ergenin, çocuklukta kazanmış olduğu inanç bilgi, ahlak ve davranış kalıpları: Bu, ergenin oluşturacağı kimlik açısından kıymetlidir. Dolayısıyla ailenin çocuğa kazandırdıkları, sadece çocukluk için değil, ergenlik dönemi için de önemlidir. Zira insan, ergenlik döneminde, çocukluk döneminde öğrendiği ve aşina olduğu şeyleri daha çok kabul eder.
2- Doğuştan Allah’ın ona verdiği yetenekler: Bunlar da araştırma, öğrenme; akıl, zeka, düşünme, bir araya getirme, tasnif etme, karşılaştırma ve üretme gibi yetenekleridir.
3- Ergenlik dönemde kazanacakları: Bu devrede gencin, ihtiyacı olan inanç, bilgi, beceri, ahlak ve tecrübeye rahat bir şekilde ulaşabilmesi; özdeşim yapacağı şahsiyetlerin bolca olması, onun kimliğinin kalitesini geliştirecektir. Yani belirtilen ihtiyaçları karşılanan gencin kimliği, nitelik ve nicelik yönünden daha iyi bir durumda olacaktır.
Bir sonraki yazıda bu konuya devam edelim.
